
Samenwerking tussen inwoners en organisaties. Het tempo van de inwoners volgen. Nu vertragen, is straks versnellen. Dat zijn de belangrijkste uitkomsten die zijn gedeeld in de hybride Roadshow ‘Energieoplossingen in wijken van de toekomst’ van Regio Zwolle. De bijeenkomst bracht inwoners, woningcorporaties, gemeenten, netwerkbedrijven, onderwijs & onderzoek samen. Met bijna honderd mensen die digitaal meededen en acht gasten in de televisiestudio had de bijeenkomst een interessant deelnemersveld en veel inspiratie voor ieder. De deelnemers konden met elkaar kennismaken in subsessies rondom de thema’s ‘Begin bij de inwoner’, ‘Intern commitment is urgent’, ‘Met z’n allen kom je verder’ en ‘Ruimte voor maatwerk’. De bijeenkomst vond plaats op vrijdag 18 juni vanuit Meppel.
Kritische spiegel
Gestart werd met een prikkelende lezing door Ferenc van Damme van Studio Vers Bestuur waarin hij de aanwezigen - fysiek en digitaal - een kritische spiegel voorhield over hoe ambtenaren, bestuurders en inwoners met elkaar kunnen samenwerken bij issues die de hele samenleving aangaan, zoals de energietransitie. Inwoners zijn er in soorten en maten; sluit aan bij ieders’ eigen belevingswereld, was zijn boodschap.
Ferenc van Damme neemt zijn gehoor mee met zijn kritische beschouwing hoe de overheid de participatie van inwoners veel beter kan doen.
Praktijkervaringen
Het ging deze middag om de praktijkervaringen met energieoplossingen in woonwijken. Met Boudewijn Koops als dagvoorzitter werd gesproken over de kansen en uitdagingen hierbij. Zo gebeurt er in verschillende regiogemeenten al van alles. Hoogeveen en Zwolle maken bijvoorbeeld al concrete plannen in bestaande wijken.
Kees Boer, projectleider bij de gemeente Hoogeveen: “We zijn in Hoogeveen bezig met het voorstel om waterstof in een deel van de woonwijk Erflanden te verkennen met bewoners, en er zijn ideeën voor een nieuwe wijk naast de Erflanden waarbij de huizen gelijk op waterstof worden aangesloten. Wat we hiervan hebben geleerd is dat het tempo van inwoners leidend is. Waterstof zelf is vooral een technische uitdaging, maar hoe we het gaan inzetten, is een sociale uitdaging. Dat vraagt om een empathische benadering.” Zijn Zwolse collega Joke Kok, procesmanager bij Berkum beaamt dat: “Aansluiten bij het tempo van inwoners bij deze grote verandering is erg belangrijk. Beter nu goed samen met inwoners oplossingen bedenken dan dit gehaast en van bovenaf doen. Nu vertragen, is straks versnellen.”
Betrek vroegtijdig inwoners
Wethouder Jaap van der Haar van de gemeente Meppel en Dennis Eikenaar, directeur van de gemeente Noordoostpolder vertelden in de studio over de aanpak in hun gemeenten en herkenden en erkenden de uitdaging op sociaal en communicatief gebied. “Vroegtijdig inzetten op participatie en daarin je ook durven laten te leiden door mensen buiten het gemeentehuis”, aldus Van der Haar. Zo is bijvoorbeeld in Nagele (gemeente Noordoostpolder) een initiatief ontstaan door vrijwilligers dat uiteindelijk professioneel begeleid wordt door de gemeente. Niet om het over te nemen, maar om te faciliteren met bijvoorbeeld het opzetten van een sociaal netwerk met lokale energiecoöperaties en bewonerscollectieven.
Herman Verhagen, adviseur lokale energietransitie, adviseerde in die lijn: “Gemeenten wachten vaak tot ze alle informatie boven tafel hebben. Doe dat niet. Je project wordt beter en je boekt uiteindelijk tijdwinst als je vroegtijdig inwoners betrekt zonder alle antwoorden al te hebben.” Oscar Jansen van de provincie Overijssel heeft ervaring met tientallen praktijkvoorbeelden in Overijssel en vulde aan: “Hieruit is de les te trekken dat ook de landelijke overheid nodig is voor wet- en regelgeving die juist de inwoner centraal stelt en de gemeente ruimte geeft voor regie.”
Vakmensen
Jeike Wallinga, lector energietransitie Hogeschool Windesheim bracht naar voren dat het onderwijs en de arbeidsmarkt elkaar actief moeten opzoeken om de energietransitie te doen slagen: “Naast techniek en communicatie is het slim om nu al na te denken samen met het bedrijfsleven over de inzet van vakmensen en wat het onderwijs hierin kan betekenen.”
Veel leren van elkaar
Erica van Lente, voorzitter van de regionale tafel Energie benadrukte na afloop hoe goed het was dit soort inspirerende bijeenkomsten te doen met elkaar. “Mooi om te horen, is dat het niet nodig is te somberen over het tempo van de energietransitie. Laten we het tempo van de inwoners volgen en daar positief naar kijken.” Ook sprak Van Lente over het belang van het inrichten van een platform waarin allerlei initiatieven op het gebied van energie tezamen komen. “We kunnen veel leren van elkaar.”
Culturele afsluiting
Ferenc van Damme bracht de opbrengst van de tafelgesprekken en de discussies in de subsessies samen in een gedicht (zie onderstaand). Van Lente: “Een treffend gedicht dat eens te meer duidelijk maakt dat de inwoner centraal staat in deze ontwikkelingen. We gaan samen dit belangrijke onderwerp verder brengen: met inwoners, overheden en ondernemers en onderwijs! Dat past bij de manier hoe we werken in onze regio.”
Gespreksleiders begeleiden de dialoog in de subsessies met tientallen deelnemers.
Uitzending gemist?
Wie de uitzending niet rechtstreeks kon bijwonen of nog een keer wil bekijken, kijkt op Roadshow Energieoplossingen in wijken van de toekomst - YouTube.
Wie belangstelling heeft voor de opbrengsten uit de subsessies kan het verslag opvragen.
Terugverdienen
Hoe
Investeren wij
Samen
In oplossingen
Die van een ‘Nieuw Wij’ zijn
Want we zijn eigenlijk
Ontzettend verwend
Hoe
Snel kan je
Langzaam haastend
Wat
Waar met
Wie doen
Hoe
Begin je
De nodige verschuiving
Bij bewoners
En zijn
Gemeentes
Woningcorporaties
Energiebedrijven
Provincies
En al die tragisch goed bedoelende instanties
Evenwaardig en menselijk partner
Hoe
Doen wij dat met geld
Brengen wij Offers en winnen
Waarden
Maken wij een zwerm van eigenaren
Om van spagaat
Naar spreidstand te komen
En wat is dan ‘terug verdienen’
Als het gaat over de wereld
Van onze kleinkinderen
Hoe
Maken wij samen keuzes
Breng je dat bij elkaar
Samen
Vertragen
Terwijl we versnellen
Hoe
Hoe zetten we oogkleppen af
Om te zien dat er al mooie dingen gebeuren
In lerend energie opbouwwerk
Hoe
Opent het bevoogd gezag de oren
Horen we heel veel verschillende geluiden
Van mensen
Die zijn geen Homo Economicus zijn
Hoe
Verwarren wij doel en middel niet
Want als elke verandering weerstand brengt
Is wat de buurman zegt
Altijd meer waar
Hoe
Maken wij met wijken
Samen
Maatwerk
Terwijl de spelregels van de vorige eeuw
Als waterstof verbranden
Het antwoord
Is
Positief
Uitwisselen
En
Doen
Leren
Delen
Ferenc van Damme, 18 juni 2021