Verstedelijkingsstrategie Regio Zwolle

Hier vindt u de definitieve versie van de Verstedelijkingsstrategie Regio Zwolle. Waar komen we vandaan? Wat is onze ambitie? Wat zijn de opgaven en hoe werken we hier samen integraal aan?

In dit document leest u de ruimtelijke strategie van de regio: de Warmehartenstrategie als verstedelijkingskoers, gebaseerd op 7 ontwikkelprincipes. Vervolgens wordt de aanpak van de vier hoofdopgaven: klimaat, wonen, werken en mobiliteit uiteengezet. De verstedelijkingsstrategie rondt af met een aantal ontwikkelprogramma’s waarmee uitvoering wordt gegeven aan de verstedelijkingsstrategie.

Onderzoek
De eindrapportage van de verstedelijkingsstrategie ‘Warme Harten in een klimaatadaptieve delta’ is gebaseerd op de analyse en de onderzoeken die hebben plaatsgevonden:

• Ontwerpend onderzoek in het kader van het Perspectievenboek. Hierbij is vanuit de invalshoeken wonen, werken, klimaat en mobiliteit onderzocht welke strategie het best past bij de opgaven waar de regio voor staat in relatie tot de doelstellingen.
• Het gebiedsgericht MIRT Onderzoek bereikbaarheid waarin verdiept is op de bereikbaarheid van Zwolle e.o. Zowel van en naar het nationale wegennet als van en naar de regio.
• Tenslotte is door middel van een aantal QuickScans verkent wat de potentie is voor de “Warmehartenstrategie”

Proces totstandkoming verstedelijkingsstrategie
De verstedelijkingsstrategie is tot stand gekomen in samenwerking met 22 gemeenten, 4 provincies en 4 waterschappen. In de verschillende fasen hebben werksessies plaatsgevonden met betrokken ambtenaren en verschillende partijen. De resultaten zijn breed teruggekoppeld via webinars, zowel ambtelijk als voor bestuurders, raads- en statenleden en AB-leden van de waterschappen. Bestuurlijk is gestart met een PFO-ruimte en een Bestuurlijk Maatschappelijke Advies Groep. Beiden hebben de stuurgroep geadviseerd. Soms aangescherpt met een brief naar de stuurgroep. In fase 2 en 3 zijn wanneer mogelijk (in verband met COVID beperkingen) bestuursbijeenkomsten georganiseerd waar bestuurders en maatschappelijke organisaties het gesprek hebben gevoerd over de te voeren koers.  De oogst van de bijeenkomsten is teruggekoppeld naar de bestuurders en vormde de inbreng voor besluitvorming in de stuurgroep.

Fase 1: Analyse
In de analyse voor de verstedelijkingsstrategie zijn op basis van bestaand beleid de doelstellingen voor het onderzoek vastgesteld. De doelstellingen zijn vertaald in 13 uitgangspunten, die mede richting hebben gegeven aan het onderzoek in fase 2.Op basis van de doelstellingen en uitgangspunten zijn vier ontwikkelperspectieven geformuleerd om nader te onderzoeken:

• Het accommoderen van de ontwikkelopgave van woningen en bedrijvigheid, met behoud van de ruimtelijke kwaliteit op basis van een groene klimaatadaptieve (verstedelijkingsstrategie).
• Het versterken van de concurrentiekracht van de regio Zwolle door een sterk en duidelijk economisch profiel in combinatie met een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
• Bereikbaar houden van huidige en toekomstige toplocaties op regionaal en nationaal niveau in combinatie met een goed functionerend daily urban system.
• Benutten en versterken van huidige en toekomstige ambities op het gebied van leefbaarheid, natuurinclusiviteit, landschap en energietransitie.

De ontwikkelperspectieven zijn bepaald om de randen van het speelveld te onderzoeken. Ook is besloten om drie woningbouwscenario’s te onderzoeken met 40.000, 65.000 en 80.000 woningen. Dit om te bekijken welke effecten dit heeft op een schaalsprong in verstedelijking en mobiliteit.

De resultaten van de analysefase leest u in het Eindrapport Analyse fase.

Fase 2: Het Perspectievenboek
In het Perspectievenboek zijn met behulp van ontwerpend onderzoek vier perspectieven ontwikkeld en onderzocht: Zwolle Centraal, Netwerkdelta, Lokaal Vitaal en Soevereine Subregio’s. Voor ieder perspectief is (kwantitatief en kwalitatief) bekeken wat de effecten zijn op de regio op het gebied van mobiliteit, stedelijkheid, economie en ruimtegebruik. Door verschillende oplossingen te verkennen voor hetzelfde vraagstuk via de perspectieven, hebben we inzicht gekregen in de mogelijke effecten van verschillende pakketten met oplossingen. Op basis daarvan zijn keuzes gemaakt voor de gewenste ontwikkelrichting.

Een combinatie van Netwerkdelta en Zwolle Centraal.    
De opgave voor verstedelijking en mobiliteit in regio Zwolle vraagt in relatie tot de doelstellingen om een concentratie rondom Zwolle. De klimaatopgave van de bestaande stad is het meest geholpen met natuurlijke systeemingrepen. Met behulp van de geleerde lessen door het onderzoek zijn 7 ontwikkelprincipes opgesteld die richtinggevend zijn voor de verstedelijkingsstrategie en komen overall samen in: ‘de warme harten strategie’.

Het perspectievenboek beschrijft het resultaat van fase 2 en de onderbouwing van de gekozen strategie.

BO-MIRT onderzoek
Aanleiding voor dit MIRT-onderzoek is de uitkomst van het MIRT-onderzoek naar de A28, waarin is geconcludeerd dat er een nauwe samenhang ligt tussen de A28 en het onderliggende stedelijke netwerk binnen Zwolle en de verstedelijkingsopgave voor Regio Zwolle.

Het doel van het gebiedsgerichte MIRT Onderzoek is om een maatregelpakket op te stellen passend bij de brede mobiliteitsopgave van Regio Zwolle, gekoppeld aan de verstedelijkingsopgave en het Daily Urban System van Zwolle en directe omgeving. Daarbij wordt ingezet op een regionale mobiliteitstransitie naar een slim, ruimte-efficiënt en duurzaam mobiliteitssysteem. Een groot deel van regio Zwolle is sterk auto georiënteerd. Daarentegen is het fietsgebruik in Zwolle en de andere steden relatief hoog.

Ook heeft de Regio een relatief goed spoornetwerk. Uitdaging is om de verstedelijking in Zwolle mogelijk te maken, zonder een recht evenredige toename van de automobiliteit. Daarom wordt in het onderzoek ingezet op de mobiliteitstransitie (de verschuiving van auto naar fiets en OV). Niet alleen in Zwolle, maar ook in de kernen in de regio, waar reizigers richting Zwolle vandaan komen. Vandaar de term regionale mobiliteitstransitie.

Het MIRT-onderzoek resulteert in een advies met een maatregelenpakket aan multimodale mobiliteitsmaatregelen die nodig zijn voor een succesvolle verstedelijkingsstrategie. Een succesvolle verstedelijkingsstrategie vraagt een goede balans tussen ruimtelijke kwaliteit (met alles wat hierbij hoort: leefbaarheid, klimaatdoelen (CO2- reductie), klimaatadaptatie, energiedoelen, circulariteit, economie) en de (toekomstvaste) bereikbaarheid en verkeersveiligheid.

Hier vindt u de presentaties, de samenvatting en de eindrapportage.  In deze documenten is tevens het proces toegelicht.

Governance
Hier leest u meer over de wijze waarop de Governance georganiseerd tijdens de totstandkoming van de verstedelijkingsstrategie.

Medio 2022 heeft het Rijk besloten de Verstedelijkingsstrategie en het NOVI-gebied (plan van doorpakken) samen te voegen tot NOVEX gebieden.  Dit leidt tot een nieuwe Governance voor de uitvoeringsorganisatie van het NOVEX-gebied. Deze is nog in ontwikkeling.

De onderzoeken die betrekking hebben op de Verstedelijkingsstrategie worden uitgevoerd in een samenwerking tussen gemeente Zwolle, Regio Zwolle, provincie Overijssel, de ministeries IenW en BZK en het waterschap DOD.